Prace w Cygańskim Lesie

Zasięg projektu Rewitalizacja miejskich systemów nadbrzeżnych wraz z utworzeniem Centrum Edukacji Ekologicznej w mieście Bielsko-Biała jest bardzo duży i obejmuje kilkanaście lokalizacji w całym mieście. Jego ważnym aspektem jest edukacja, dlatego w kilku miejscach powstaną m.in. tzw. klasy w krajobrazie z tablicami edukacyjnymi oraz Ogrody Beskidzkie z grządkami roślin występujących na danym terenie i elementami sensorycznymi – przeznaczone na ekologiczne zajęcia terenowe dla dzieci.

Projekt przewiduje też zmiany w Cygańskim Lesie. Prace ruszyły tu kilka tygodni temu. Między innym za zagospodarowanie terenu toru saneczkowego w Cygańskim Lesie odpowiedzialna jest warszawska firma FB Serwis S.A. Zamysł jest taki, aby odtworzyć kamienny tor, który nie będzie jednak pełnił funkcji sportowej, a stanie się szlakiem turystycznym z tablicami edukacyjnymi. W opuszczonym budynku technicznym, który stoi przy torze, powstanie hotel dla nietoperzy, a na dachu strefa wypoczynkowa z tarasem widokowym. Obecnie trwają tam prace remontowe i konieczne przebudowy.

Rewitalizowana jest również część parkowa Cygańskiego Lasu - od pętli autobusowej przy ul. Olszówka/Pocztowa, pomiędzy kortami tenisowymi a ul. Olszówka, do wejścia do lasu w stronę Błoni. Powstaną tam nowe ścieżki, a nawierzchnie na całym terenie zostaną ujednolicone, wymiany doczekają się też - oświetlenie, ławki, kosze na śmieci, będą nasadzenia w suchym strumieniu i w parku, tablice edukacyjne i budki dla ptaków.

Jak mówi nam ogrodnik miejski Dariusz Gajny, rewitalizacja parku odbywa się z zastosowaniem kart ochrony drzew, które funkcjonują dzięki zarządzeniu prezydenta miasta. W praktyce przepisy wyglądają tak, że pod drzewami w parku nie mogą być wykonywane żadne prace w przestrzeni na szerokość ich koron plus metr z każdej strony. A że zagęszczenie drzew na tym terenie jest bardzo duże, Stefa Ochrony Drzew obejmuje cały park. Jakakolwiek ingerencja może nastąpić tylko w przestrzeni wytyczonych już ścieżek.
To właśnie dzięki tym zapisom prace w Cygańskim Lesie prowadzone są z największą uwagą. Np. stare krawężniki usuwane są pojedynczo, a stara podbudowa - małą koparką z nadzorem osoby przy łyżce – by kontrolować, czy nie pojawiają się korzenie. Materiał wywożony jest wozidłami budowlanymi, ponieważ na teren parku nie wjeżdża żaden ciężki sprzęt. Cały ruch, o czym już wspominaliśmy powyżej, odbywa się tylko i wyłącznie istniejącymi ścieżkami. W parku została już wymieniona instalacja elektryczna – i - co ważne - nie widać śladów po wykopach pod te prace. Wszystko dlatego, że były one wykonywane koparką łańcuchową na głębokości około 30-40 cm i szerokości 10 cm. Nowe ścieżki powstają bez krawężników, z zastosowaniem tzw. geokraty – to krata przestrzenna z tworzywa sztucznego montowana na miejscach wydeptanych przez przechodniów i, co najważniejsze, na nawierzchni tych miejsc, bez ingerencji w to, co pod ziemią – wszystko po to, aby ochronić korzenie drzew biegnące pod ścieżkami. Po zamontowaniu kraty zostaną wysypane żwirem.

Z inwestycją w Cygańskim Lesie nie jest związana żadna wycinka drzew. Natomiast wycinka lipy zlecona przez Wydział Gospodarki Miejskiej Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej była elementem bieżącego utrzymania terenu. Lipa była drzewem całkowicie suchym, a na jej wycinkę zgodę wydał marszałek województwa śląskiego.

- Sama wycinka lipy polegała na pozostawieniu tzw. świadka, czyli pnia około 8-metrowej wysokości. Został on specjalnie zacięty na szczycie i pozostaje w terenie w celu drugiego życia – będzie służył różnym organizmom. Co jakiś czas przeprowadzane będą badania jego stabilności – mówi Dariusz Gajny.

Teren inwestycji w Cygańskim Lesie ze względu na znaczny ruch pieszy nie został zamknięty na czas prac. To wspólna decyzja wykonawcy i Urzędu Miejskiego. W związku z tym prace wykonywane są sektorowo. Betonowe ławki musiały zostać usunięte z uwagi na kolejność robót. Maksymalnie długo w przestrzeni pozostaną za to kosze na śmieci.

W Cygańskim Lesie ruszyły też prace związane z wyznaczeniem pięciokilometrowej ścieżki edukacyjno-ekologicznej, stworzeniem ogrodu sensorycznego i uporządkowaniem miejsca po dawnej skoczni. W tym rejonie pojawią się nowe nasadzenia, tablice edukacyjne, budki dla zwierząt, altany rekreacyjne, odbudowana zostanie również drewniana altana na szczycie Koziej Góry. Wykonawcą tego etapu i rewitalizacji części parkowej jest firma Gama.

Cały projekt Rewitalizacja miejskich systemów nadbrzeżnych wraz z utworzeniem Centrum Edukacji Ekologicznej w mieście Bielsko-Biała jest podzielony na dwa etapy dofinansowane z Unii Europejskiej. Wartość pierwszego to ponad 15,6 mln zł, z czego 12,2 mln zł to pieniądze z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020, Działanie 5.4. Ochrona różnorodności biologicznej, Poddziałanie 5.4.3. Ochrona różnorodności biologicznej – tryb pozakonkursowy. Drugi etap kosztuje ponad 13,2 mln zł, dofinansowanie w tym przypadku wynosi ponad 9,5 mln zł.

Prace w ramach projektu trwają też w Wapienicy i przy lotnisku w Aleksandrowicach.

Emilia Klejmont
fot. Paweł Sowa / Wydział Prasowy UMBB