Jubileusz Domu Polskiego

W uchwale czytamy: Z okazji Jubileuszu 120-lecia Domu Polskiego, założonego przez ks. Stanisława Stojałowskiego ośrodka kształtowania i ugruntowywania polskiej świadomości narodowej Bielska, którego kontynuatorem jest Stowarzyszenie Dom Polski, wyrazić wdzięczność i szacunek oraz pamięć wobec wszystkich, którzy w tym okresie budzili ducha Polskości.
Prezydent Bielska-Białej Jarosław Klimaszewski poinformował zebranych, że już w grudniu ubiegłego roku został powołany specjalny zespół przygotowujący plan obchodów. Do zespołu weszli zarówno przedstawiciele instytucji miejskich, jak i Stowarzyszenie Dom Polski oraz Spółdzielnia Mieszkaniowa Strzecha, które są spadkobiercami tych idei i działań.
Warto przypomnieć, że 19 października 1902 roku w Bielsku przy ulicy Blichowej 40 uroczyście otwarto Dom Polski. Była to pierwsza i przez długie lata jedyna polska instytucja działająca w mieście. Jej założyciel i pomysłodawca, ks. Stanisław Stojałowski, chciał stworzyć polski dom kultury, gdzie Polacy - którym utrudniano osiedlanie się w Bielsku - mogliby spotkać się po pracy, czytać polskie gazety, oglądać polskie przedstawienia teatralne. Chciał również, aby to miejsce stało się przystanią dla wszystkich polskich organizacji.
Otwarcie tej instytucji połączone było z zamieszkami. Chociaż Polacy nabyli budynek przy ul. Blichowej legalnie i uzyskali wszystkie potrzebne pozwolenia władz na uroczyste otwarcie Domu Polskiego, zdominowany przez Niemców magistrat Bielska oraz niemieckie organizacje nacjonalistyczne postanowiły do tego wydarzenia nie dopuścić. Na ulicach miasta trwał prawdziwa walka.
Jak oceniają niemieccy historycy, w uroczystości otwarcia Domu Polskiego uczestniczyło ok. 2 tysięcy Polaków z całego regionu. 500 z nich od tego czasu nosiło na swojej skórze znamiona polskości, które zostały im dosłownie wyryte przez niemieckich nacjonalistów. Od tego czasu Dom Polski stał się nie tylko symbolem walki z germanizacją, ale też inspiracją dla okolicznych mieszkańców do działania. Był siedzibą spółdzielni, biblioteki, czytelni, kasy samopomocy, teatru ludowego, Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, partii politycznych i związków zawodowych. Jego otwarcie, okupione polską krwią przelaną na ulicach miasta, to prawdziwy punkt zwrotny w dziejach miasta i całego regionu. Przypomnienie o tym momencie naszej historii jest niezwykle ważne- czytamy w uzasadnieniu do uchwały.

JacK