Jak wyglądało bezpieczeństwo sanitarne w Bielsku w 2019 roku?

Radni zasypali przedstawiciela Sanepidu wieloma pytaniami. W kontekście obecnej pandemii pytali o - szczepienia, zatrucia, HIV, płonicę oraz grypę. Zachęcając do zapoznania się z całością raportu opublikowanego na stronie Rady Miejskiej Bielska-Białej https://bip.um.bielsko.pl/a,74365,spr-nr-32-ocena-stanu-sanitarnego-informacja-o-stanie-bezpieczenstwa-sanitarnego-miasta-bialska-bial.html, przedstawiamy kilka wybranych fragmentów.

Choroby przewodu pokarmowego

W 2019 roku w Bielska-Białej zarejestrowano 592 przypadki zakażeń jelitowych oraz zatruć pokarmowych z nieżytem żołądkowo-jelitowym, wywołanych przez patogenne czynniki zakaźne; współczynnik hospitalizacji z powodu tych zakażeń i zatruć wyniósł 45,95 proc. Biegunki i zapalenia żołądkowo-jelitowe BNO (bliżej nieokreślone) o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu stanowiły w 2019 roku 34,63 proc. wszystkich zachorowań, podczas gdy w 2018 r. 30,21 proc. W 2019 r. w mieście odnotowano jedno zachorowanie na wirusowe zapaleniu wątroby typu A – zachorował mężczyzna w wieku 29 lat, fryzjer z zawodu, który w okresie poprzedzającym zachorowanie przebywał na Majorce i w Berlinie (w lutym i w początkowych dniach marca 2019 r.).

Grypa i zakażenia grypopodobne

15.476 zachorowań oraz podejrzeń zachorowania na grypę zarejestrowano w Bielsku-Białej w roku 2019, było to o 1.574, czyli o 11,32 proc. przypadków więcej niż w roku poprzednim. W 2019 r. odnotowano najwyższą w minionej dekadzie zapadalność na grypę i infekcje grypopodobne – 9.052 przypadki. Na skutek zachorowania lub podejrzenia zachorowania na grypę leczenia szpitalnego wymagało 285 osób (1,84 proc.), z czego 134 chorych stanowiły osoby w wieku 65 lat i powyżej. 134 hospitalizowanych miało 15-64 lat. Główną przyczyną leczenia w warunkach szpitalnych było wystąpienie objawów ze strony układu oddechowego – w 282 przypadkach, u 25 chorych współistniejące z objawami ze strony układu krążenia; w jednym przypadku podstawę skierowania do szpitala stanowiły objawy ze strony układu krążenia z powikłaniami neurologicznymi.
W ramach diagnostyki szpitalnej grypę potwierdzono w testach wirusologicznych w 55 przypadkach oraz ambulatoryjnie u jednego chorego. U 43 pacjentów czynnikiem etiologicznym był wirus grypy A(H1N1); w 13 przypadkach - wirus grypy typu A. Nie odnotowano potwierdzonych wirusologicznie zachorowań spowodowanych wirusem grypy B. W 2019 roku w wyniku zakażenia wirusem grypy A(H1N1) doszło do 3 zgonów u osób nie zaszczepionych przeciwko tej chorobie.
Z czynnej profilaktyki przeciwko grypie (szczepienia) skorzystało zaledwie 4.437 mieszkańców Bielska-Białej, tj. 2,6 proc. ludności miasta, co nie wywołało efektu ochrony populacyjnej i skutkowało wysoką zapadalnością na tę chorobę.

Choroby wieku dziecięcego

Wyraźny wzrost liczby zachorowań na ospę wietrzną i płonicę (szkarlatynę) odnotowano w 2019 r., a także nieznaczny wzrost infekcji krztuścowych oraz spadek liczby przypadków infekcji spowodowanych wirusami świnki i różyczki. Sytuacja epidemiologiczna płonicy w Bielsku-Białej uległa znacznemu pogorszeniu – do Państwowej Inspekcji Sanitarnej zgłoszono 319 przypadków tej choroby, czyli o 214 więcej niż w roku poprzednim. Zapadalność była wyższa o 125,3 w stosunku do roku 2018. Pomimo tego, że płonica jest ostrą, zakaźną chorobą wysypkową, hospitalizacje z jej powodu zdarzają się sporadycznie – w Bielsku-Białej w roku 2019 jedna osoba chora wymagała leczenia szpitalnego.
W przypadku płonicy nie jest możliwe nabycie odporności dzięki zaszczepieniu. U noworodków istnieje odporność bierna odmatczyna, która zanika pod koniec pierwszego roku życia. Stąd najwięcej infekcji odnotowano u dzieci w wieku od 1. do 9. roku życia – 297 przypadków (93,1 proc.). Obserwowano przewagę płci męskiej – 188 zachorowań. Odporność czynną nabywa się wraz z wiekiem poprzez częste ekspozycje na zakażenie. Powtórne zakażenia zdarzają się niezwykle rzadko.

Borelioza z Lyme

W 2019 r. odnotowano 58 przypadków zachorowań na boreliozę (o 31 mniej niż w roku poprzednim). Zapadalność wyniosła 33,93 i była niższa niż w roku 2018 o 18,03. Z powodu boreliozy leczenia szpitalnego wymagały 4 osoby, 6,9 proc. ogółu chorych. Najczęściej do ukąszenia kleszczy dochodziło wokół domu - 19 przypadków - i podczas rekreacji 18 przypadków, co stanowi łącznie 63,79 proc. wszystkich zakażeń. W 13 przypadkach nie udało się ustalić miejsca narażenia.

Zakażenia HIV oraz zachorowania na AIDS

W Bielsku-Białej w 2019 r. łącznie zarejestrowano 17 nowo wykrytych zakażeń ludzkim wirusem niedoboru odporności (zapadalność 9,94) o 4 więcej niż w 2018 r. Przypadków AIDS ani zgonów z tej przyczyny nie rejestrowano.

Wybrane choroby przenoszone drogą płciową

W 2019 r. w grupie chorób transmitowanych drogą płciową zarejestrowano 10 zakażeń krętkiem bladym wywołującym kiłę - dwukrotnie więcej niż w 2018 roku; jednego pacjenta hospitalizowano. Nie zanotowano przypadków kiły wrodzonej u noworodków. Ponadto zarejestrowano jedno zachorowanie na rzeżączkę.

Szczepienia ochronne

W zakresie wykonywania szczepień ochronnych przeprowadzono w punktach szczepień Bielska-Białej 68 kontroli, w tym 7 w placówkach lecznictwa zamkniętego, pozostałe 61 w niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej lecznictwa otwartego. Stwierdzono, że w roku 2019 w podległych placówkach w Bielsku-Białej szczepionki przechowywane i transportowane były prawidłowo, z zachowaniem łańcucha chłodniczego i właściwych parametrów temperatury (od +2°C do +8°C). Monitoring temperatury w większości obiektów był prowadzony całodobowo w systemie elektronicznym, a w pozostałych przez personel punktów szczepień poprzez manualny odczyt parametrów 2 razy dziennie. Kontrole nie wykazały nieprawidłowości w zakresie realizacji szczepień ochronnych u dzieci i młodzieży.
W 2019 r. obserwowano zwiększenie się liczby dzieci nieszczepionych z powodu braku zgody rodziców. Nadal w oddziałach noworodkowych występują przypadki rezygnacji rodziców ze szczepień dzieci przeciwko gruźlicy oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (I dawka). Ogółem w Bielsku-Białej odnotowano 95 dzieci, u których nie podjęto żadnych szczepień lub nie kontynuowano kolejnych dawek podstawowych.
Najczęstszymi przyczynami nieszczepienia podawanymi przez rodziców były informacje zaczerpnięte ze stron internetowych ruchów antyszczepionkowych negujących zasadność szczepień oraz niewłaściwie interpretujących reakcje poszczepienne, w niektórych przypadkach odrębność religijna i wpływ środowisk propagujących medycynę alternatywną. Często rodzice nie podają powodu nieszczepienia.
W ramach postępowania zmierzającego do wyrównania zaległych szczepień u dzieci z opornych środowisk, w minionym roku wystosowano do rodziców 23 wezwania do szczepień; w jednym przypadku rodzice wyrazili zgodę na uzupełnienie zaległych szczepień. Kontynuując postępowanie egzekucyjne wdrożone przez wojewodę śląskiego, w roku 2019 r. w sprawie szczepień wydano 7 tytułów wykonawczych, 2 upomnienia, 8 postanowień na zarzuty oraz udzielono 7 odpowiedzi na zażalenia rodziców.
Odnotowano w ub.r. Bielsku-Białej 22 przypadki niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP); jeden przypadek zakwalifikowany jako poważny i 21 przypadków łagodnych. We wszystkich przypadkach obserwowano pełny powrót do zdrowia.

Kontrole

W roku 2019 skontrolowano 569 obiektów obrotu żywnością (sklepy, hurtownie itp.) spośród 1.163 prowadzących działalność handlową w mieście. W jednym dopatrzono się nieprawidłowości. Skontrolowano również 443 na 840 zarejestrowanych zakładów żywienia zbiorowego. Jeden obiekt został oceniony jako niezgodny z normami.
W ramach kontroli kompleksowych, sprawdzających i problemowych w 2019 roku skontrolowano 35 spośród nadzorowanych 59 szkół. W związku z niewłaściwym stanem sanitarno-technicznym pomieszczeń i wyposażenia zostały wydane decyzje administracyjne, z których część wykonano, pozostało do wykonania 7 decyzji w publicznych i niepublicznych szkołach.

Za ciężkie tornistry!

W 157 oddziałach klasowych 12 wytypowanych szkół podstawowych przeprowadzono w 2019 r. ocenę obciążenia uczniów ciężarem tornistrów. Badania, którymi objęto łącznie 2.694 uczniów, wykazały, że waga tornistra przekracza 10 proc. ciężaru ciała u 1679, tj. 62 proc. badanych uczniów; u 557, tj. 21 proc. badanych uczniów stwierdzono wagę tornistra przekraczającą 15 proc. ciężaru ciała.

Państwowy powiatowy inspektor sanitarny w Bielsku-Białej dr n. med. Jarosław Rutkiewicz, fot. Paweł Sowa/Wydział Prasowy UMBB