Żylina Beskids 2026

Włodarze partnerskich miast: słowackiej Żyliny, czeskiego Frýdka-Místka i Bielska-Białej – Peter Fiabáne, Michal Pobucky i Jarosław Klimaszewski – spotkali się 26 stycznia w górach na Trójstyku Beskidzkim, aby symbolicznie przypieczętować nowy etap partnerskiej współpracy wspierającej starania Żyliny o przyznanie tytułu Europejskiej Stolicy Kultury 2026 .

Trójstyk Beskidzki to popularna nazwa wyjątkowego miejsca w Jaworzynce w przysiółku Trzycatek niedaleko Koniakowa i Istebnej, w którym łączą się na obszarze Beskidów granice: Polski, Czech i Słowacji. W miejscu trójstyku stanęły 3 granitowe ostrosłupy symbolizujące granice po stronie każdego z państw. Właśnie tam nastąpiło symboliczne podanie dłoni przez włodarzy partnerskich miast oraz wspólne głośne wypowiedzenie w języku angielskim sloganu promującego wydarzenie: All for Beskids! Beskids for all!  - Wszyscy dla Beskidów! Beskidy dla wszystkich.

Tego samego dnia w symbolicznym punkcie widokowym Bielska-Białej - na wzgórzu Trzy Lipki  - prezydent Bielska-Białej Jarosław Klimaszewski udzielił słowackim partnerom wypowiedzi na temat udziału naszego miasta w projekcie Żylina Beskids 2026 . Podobny materiał filmowy z wystąpieniami burmistrzów nagrany został równolegle w charakterystycznych punktach pozostałych dwóch miast.
 
Słowacka Żylina ubiega się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2026. W obliczu tej szansy władze tego miasta wystosowały w 2020 roku zaproszenie do wszystkich liderów regionalnych, instytucji publicznych i organizacji pozarządowych, aby zjednoczyli siły i wzięli udział w projekcie o istotnym aspekcie europejskim, regionalnym i ponadnarodowym.  W efekcie Żylina bierze udział w konkursie ESK 2026 jako międzynarodowe konsorcjum wraz ze swoimi partnerskimi miastami: Bielskiem-Białą w Polsce i Frýdkiem-Místkiem w Czechach. Nazwa projektu Żylina Beskids 2026 pochodzi od Beskidów, obszaru geograficznego, transgranicznego. Beskidy jawią się tu jako wspólny mianownik, bo przecież nie dzielą, lecz łączą miasta uczestniczące w projekcie.

Żylina zamierza skupić się głównie na Euroregionie Beskidy, wzmocnienić relacje z sąsiadami w Polsce i Czechach. Chce pobudzić duży, niewykorzystany dotąd potencjał miast, wzmocnić lub zainicjować współpracę na licznych polach. Priorytetem jest oczywiście szeroko pojęta kultura. Słowaccy liderzy projektu uważają, że podjęcie tego wyzwania jest szansą na zbudowanie spójności regionalej i ponadnarodowej oraz na promocję Beskidów jako swoistego obszaru kulturowego i wspólnego kierunku turystycznego. Pomoże on na nowo zdefiniować wizerunek i pozycję Beskidów na mapie jako ważnego ośrodka regionalnego.

Koncepcja projektu zakłada plan pozytywnej zmiany, ale aby został on pomyślnie wdrożony, należy zająć się trzema głównymi elementami - naturą, produktywnością i dyskursem (dialogiem). W związku z tym program Żylina Beskids 2026 jest podzielony na trzy główne linie tematyczne: Przepływ natury (Flow of Nature), Fabryka przyszłości (Future Factory) i Tożsamość bez granic (Borderless Identity) - z których każda dzieli sie dalej na klastry składające się z projektów: flagowych, głównych i powiązanych. Jest ich łącznie prawie 130.

Po miesiącach intensywnej pracy konsultacyjnej i koordynacyjnej, wyjazdów studyjnych, konferencji i szerokiej dyskusji w miastach partnerskich, z udziałem przedstawicieli najważniejszych instytucji kultury, poczynione zostały wstępne uzgodnienia i deklaracje dotyczące wspólnej kandydatury i wspólnego programu kulturalnego. Burmistrzowie Żyliny, Bielska-Białej i Frýdka-Místka podpiszą w najbliższych dniach memorandum o współpracy.