Wyzwania oświaty

Informację o realizacji zadań oświatowych w poprzednim roku szkolnym w Bielsku-Białej przyjęła na XXV sesji Rada Miejska. Rok szkolny 2019/2020 był szczególnie trudnym dla bielskiej oświaty. W drugiej jego połowie, w związku ze stanem epidemicznym i wprowadzeniem szeregu ograniczeń w funkcjonowaniu obywateli, zmienił się sposób pracy jednostek oświatowych. Dyrektorzy szkół, nauczyciele, uczniowie i rodzice stanęli przed dotychczas nieznanymi wyzwaniami.

To był dziwny rok
Od 12 marca wszystkie przedszkola, szkoły i placówki w Bielsku-Białej były zamknięte. Zajęcia z uczniami odbywały się z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Dyrektorzy jednostek oświatowych musieli opracować nowe procedury regulujące pracę przedszkoli i szkół, a nauczyciele opanować nowe metody nauczania. Biorąc pod uwagę brak doświadczenia w tym zakresie oraz problemy sprzętowe, brak materiałów dydaktycznych, przedszkola i szkoły stanęły przed bardzo trudnym zadaniem – jak przejść z nauczania stacjonarnego na nauczanie zdalne. 

Od 18 maja przedszkola wznowiły stacjonarną działalność opiekuńczą. Liczba miejsc została dostosowana do wymogów sanitarnych zalecanych przez Głównego Inspektora Sanitarnego. W dwóch pierwszych tygodniach od wznowienia zajęć liczba dzieci przebywających w przedszkolach w mieście wynosiła 615-819, natomiast w czerwcu br. liczba dzieci oscylowała w granicach 1.000-1.100. Przedszkola zostały zaopatrzone we wszystkie środki higieniczne niezbędne do bezpiecznego prowadzenia zajęć z dziećmi. Na ten cel z budżetu miasta przeznaczono kwotę 432.930 zł. 

W szkołach podstawowych od 25 maja przywrócono zajęcia opiekuńczo-wychowawcze z elementami zajęć dydaktycznych dla uczniów klas I-III oraz konsultacje dla uczniów klas VIII na terenie szkoły. Zgłoszonych do zajęć dzieci z klas I-III w poszczególnych dniach było nieco ponad 300, z kolei uczniów klas VIII do konsultacji na terenie szkoły zgłoszonych było ok. 400. Wznowienie zajęć odbyło się z zachowaniem rekomendowanego przez GIS reżimu sanitarnego.

Od 25 maja prowadzono konsultacje dla absolwentów szkół, którzy w tym roku mieli przystąpić do egzaminów. Od 25 maja do 5 czerwca w konsultacjach łącznie wzięło udział ok. 1.600 uczniów. Ponadto placówki miały możliwość prowadzenia zajęć rewalidacyjnych dla uczniów, w których wzięło udział około 200 uczniów. 
Przedszkola, szkoły i placówki oświatowe mogły zatem już przed wakacjami wypróbować pewne rozwiązania organizacyjne, a procedury opracowane przez dyrektorów sprawdziły się. Mając na uwadze liczbę deklaracji złożonych przez rodziców i uczniów, wszystkie szkoły były odpowiednio przygotowane do zorganizowania zajęć dydaktycznych, opiekuńczych i konsultacji w formie stacjonarnej oraz przeprowadzenie egzaminu ósmoklasisty, matur i egzaminów zawodowych. Na bezpieczne przeprowadzenie konsultacji i egzaminów przeznaczono kwotę 250.000 zł. Zakupiono środki do dezynfekcji oraz środki ochrony osobistej dla nauczycieli, uzupełnione przez środki zakupione przez szkoły. 

W 2020 roku w ramach wsparcia nauczania zdalnego przekazano dla szkół 199 laptopów, w tym 144 z programu Cyfrowa Polska – Zdalna Szkoła wsparcie Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej w systemie kształcenia zdalnego, a 55 zakupiono z budżetu miasta. Laptopy zostały przez szkoły użyczone uczniom i nauczycielom na czas zdalnego nauczania. 

Stan epidemii wpłynął również na zmianę kalendarza roku szkolnego. W zmienionych terminach, w szczególnym reżimie sanitarnym, przebiegały egzaminy: ósmoklasisty, maturalny i zawodowe, a matura odbyła się tylko w formie pisemnej. Do egzaminu ósmoklasisty przystąpiło 1.178 uczniów klas ósmych szkół podstawowych prowadzonych przez miasto Bielsko-Biała. Do matur przystąpiło prawie 2000 uczniów. Mimo wyjątkowych warunków nasi uczniowie uzyskali po raz kolejny bardzo dobre wyniki z egzaminów zewnętrznych. 

Z informacji Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Jaworznie wynika, że bielscy ósmoklasiści z egzaminu z matematyki i języka angielskiego uzyskali najwyższe wyniki w województwie śląskim. 
język polski: Bielsko-Biała - 61,41 proc., woj. śląskie - 59,29 proc.
matematyka: Bielsko-Biała - 53,52 proc., woj. śląskie - 45,67 proc.
język angielski: Bielsko -Biała - 62,95 proc., woj. śląskie - 55,24 proc.

Średnia zdawalność matury w naszym mieście wyniosła 79,74 proc., podczas gdy średnia wojewódzka - 73,66 proc.. Średnia zdawalność z poszczególnych egzaminów prezentuje się dla bielskich maturzystów następująco: 
język polski: licea 94,85 proc., technika 90,31 proc., 
matematyka: licea 88 proc., technika 76,16 proc., 
język angielski: licea 96,18 proc., technika 93,07 proc.

Stan epidemii wpłynął również na termin rekrutacji do szkół ponadpodstawowych. Kandydaci dopiero 20 sierpnia dowiedzieli się, do której szkoły zostali przyjęci. Zaplanowana liczba miejsc okazała się wystarczająca. Podobnie jak w poprzednich latach absolwenci szkół podstawowych częściej wybierali licea ogólnokształcące niż inne typy szkół średnich. W technikach uruchomione zostały nowe kierunki kształcenia: technik programista, technik spawalnictwa, technik transportu drogowego. Większość zawodów cieszyła się dużym zainteresowaniem wśród kandydatów, natomiast branżowe szkoły I stopnia nadal nie są popularne i stan ten nie ulega zmianie. 

Szkolny sport
W roku szkolnym 2019/2020 realizowany był program międzyszkolnej rywalizacji sportowej, obejmujący podstawowe dyscypliny z uwzględnieniem zainteresowań sportowych startujących w zawodach uczniów. Zawody przeprowadzano w szkolnych obiektach sportowych oraz w obiektach administrowanych przez Bielsko-Bialski Ośrodek Sportu i Rekreacji. Szkoły uczestniczyły w rozgrywkach na szczeblu Bialska-Białej, potem odbywały się zawody ćwierćfinałowe, półfinałowe, finałowe woj. śląskiego oraz w niektórych dyscyplinach zawody ogólnopolskie. W rywalizacji sportowej uczestniczyło 15.269 uczniów, rozegrano 560 meczy w grach zespołowych. Jednak ze względu na sytuację pandemiczną w minionym roku szkolnym do współzawodnictwa sportowego szkół zostały zaliczone tylko wyniki i punkty z zawodów miejskich, rejonowych i wojewódzkich przeprowadzonych do 13 marca 2020 roku.

Udał się konkurs
Mimo sytuacji epidemiologicznej, szkoły angażowały się w konkursy miejskie, czego przykładem był udział w realizowanej przez Wydział Ochrony Środowiska i Energii Urzędu Miejskiego kampanii Bielsko-Biała chroni klimat. Na 10. edycję konkursu Szanuj energię, chroń klimat wpłynęło łącznie 131 prac konkursowych z 7 przedszkoli oraz 18 placówek szkolnych. Uroczyste zakończenie konkursu odbyło się 24 czerwca w Teatrze Polskim. Wręczono ponad 100 dyplomów dla 114 zasłużonych uczniów i nauczycieli oraz 30 certyfikatów Placówka z dobrą energią dla szkół, przedszkoli i instytucji zaangażowanych w tegoroczny konkurs. 

Nauczyciele się doskonalili
W minionym roku szkolnym w Bielsko-Bialskim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli zorganizowano 14 konferencji metodycznych, w których wzięło udział 910 nauczycieli; 34 konferencje zdalne, w których wzięło 1.459 nauczycieli; 35 warsztatów dla 847 nauczycieli; 62 konsultacje dla 642 nauczycieli. Przeszkolono 75 dyrektorów; wspomaganiem objęto 87 rad pedagogicznych. 

Inwestycje oświatowe
Miejski Zarząd Oświaty w roku szkolnym 2019/2020 realizował szereg zadań remontowych i inwestycyjnych. Na modernizacje i zakupy inwestycyjne w budżecie MZO zabezpieczono 5 mln zł. 
W przedszkolach dokonano m.in. modernizacji sal dydaktycznych, instalacji elektrycznej, ciepłowniczej czy pomieszczeń kuchennych. Tego typu modernizacje przeprowadzono m.in. w Przedszkolach nr - 6, 27, 42, 49, 51, 54 oraz w Przedszkolu Integracyjnym nr 2. 
W szkołach podstawowych modernizowano sale, szatnie, korytarze i sanitariaty w zależności od potrzeb. Wśród zadań inwestycyjnych można wymienić modernizację kompleksu sportowego w Szkole Podstawowej nr 1, modernizację nawierzchni sali gimnastycznej w Szkole Podstawowej nr 25, modernizację rozdzielni oraz pomieszczeń kuchennych w Szkole Podstawowej nr 27. 
W szkołach ponadpodstawowych modernizacje sal dydaktycznych wykonano m.in. w Zespole Szkół Medycznych i Ogólnokształcących, w Bielskiej Szkole Przemysłowej i w Zespole Szkół Budowlanych. W V Liceum Ogólnokształcącym przeprowadzono modernizację korytarza oraz pomieszczeń dla nauczycieli przy bloku sportowym, w Zespole Szkół im. Stefana Żeromskiego wymienione zostały serwery wraz z systemem operacyjnym, w Zespole Szkół Ekonomicznych wykonano ogrodzenie wokół terenu szkoły, a Bielski Szkolny Ośrodek Gimnastyki Korekcyjno-Kompensacyjnej zrealizował drugi etap modernizacji szatni basenowych.

Statystycznie
Miasto Bielsko-Biała prowadzi 91 placówek oświatowych, są to: 
43 przedszkola (w tym 2 integracyjne), 
29 szkół podstawowych (w tym 5 w zespołach, 5 specjalnych, jedna integracyjna, jedna dla dorosłych), 
18 szkół ponadgimnazjalnych (w tym jedno liceum z oddziałami integracyjnymi, jedno technikum z oddziałami integracyjnymi, jedna szkoła specjalna), 
8 placówek oświatowych: Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 2, Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii, Bielski Szkolny Ośrodek Gimnastyki Korekcyjno-Kompensacyjnej, Ognisko Pracy Pozaszkolnej, Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych, Zespół Szkół i Placówek Oświatowych, Bursa, Bielsko-Bialski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli. 

Do przedszkoli uczęszcza 5.092 dzieci, uczniów szkół podstawowych jest 10.410, a szkół ponadpodstawowych – 9.635. Średnia liczebność oddziałów (ze specjalnymi oraz integracyjnymi) w przedszkolach wynosi 23,25, w szkołach podstawowych – 18,69, w szkołach ponadpodstawowych – 25,69.

W bielskich jednostkach oświatowych obsadzonych jest 2.722,23 etatów nauczycielskich. Nauczyciele stażyści zajmują 95,76 etatów, nauczyciele kontraktowi - 329,25, nauczyciele mianowani - 450,08; najwięcej jest nauczycieli dyplomowanych – 1.847,14 etatów.
Zatrudnienie pracowników administracji i obsługi wynosi 987,53 etatów.